Samen met GGZ instellingen over het gehele land is het initiatief De Groene GGZ ontwikkeld. Het initiatief is genomen door de stichting Nature For Health en IVN-Natuureducatie, te samen met de Buitenpsychologen, VU-Amsterdam, Green Mental Health, de Nederlandse GGZ en zorgverzekeraar CZ. Het is mede een bijdrage aan de uitvoering van de Green Deal Duurzame Zorg. Op verzoek van VWS hebben we de sessie Groene GGZ verzorgd van het Duurzame Zorg Congres 2021.

Het initiatief is formeel in maart 2022 gestart, na een voorbereiding van 1 jaar, en zal de komende drie jaar worden uitgevoerd. We hopen ook op betrokkenheid en steun vanuit de rijksoverheid en hebben daarvoor de Minister van Langdurige Zorg benaderd. Tevens hebben we Zorgverzekeraars Nederland voorgesteld om de Groene GGZ een van de prioriteiten van ZN te maken. 19 januari 2023 hebben we daarover een eerste overleg gehad met de ledenvergadering van ZN.

In de provincie Noord-Brabant zijn de provincie zelf en het Van Gogh Nationaal Park partners/ondersteuners van de Groene GGZ. De provincie heeft financiële middelen beschikbaar gemaakt voor het project Het Helend Landschap van de Groene GGZ in Noord-Brabant. De Groene GGZ is mede benoemd in het nieuwe beleidskader Natuur van de Provincie Noord-Brabant.

Vergroening geestelijke gezondheidszorg

Het initiatief is gericht op het vergroenen van de geestelijke gezondheidszorg in Nederland, zowel van de terreinen, de integratie met wijken, in behandelingen van patiënten en voor de vitaliteit van zorgmedewerkers. Het initiatief heeft, wanneer gerealiseerd, een grote klimaat- en biodiversiteitswinst opgeleverd. In oppervlakte uitgedrukt zal een gebied zo groot als een gemiddeld nationaal park in Nederland kunnen worden vergroend. Uiteraard zou dit streven, naast een substantiële biodiversiteitswinst, ook een aanzienlijke CO-reductie opleveren.

We signaleren landelijk een groot en groeiend enthousiasme voor het thema Groene GGZ en een ‘honger’ naar inspiratie, uitwisseling en kennis. Daartoe is er een Groene GGZ partnerschap gecreëerd. Momenteel 16 GGZ instellingen, de voorlopers van de Groene GGZ, gaan concreet aan de slag met vergroening, geholpen door de andere leden van het Partnerschap. Sommige Groene voorlopers zijn al activiteiten aan het uitvoeren, zoals Groene GGZ maand, Wandelweken, Buiten behandelen, en vergroening daken.

De Groene voorlopers van de Groene GGZ

De volgende 15 GGZ instellingen zijn reeds toegetreden tot het Groene GGZ Partnerschap: Mondriaan GGZ, Limburg; Dimence Groep, Overijssel – Gelderland; Urtica De Vijfsprong, Gelderland; GGZ Oost-Brabant, Noord-Brabant; GGzE (Eindhoven), Noord-Brabant; Oh my Mood, Limburg, Noord-Brabant en Noord-Holland; GGZ Drenthe, Drenthe; Stichting Somnium, Limburg; GGZ Breburg, Noord-Brabant; ProPersona, Gelderland; Parnassia Groep, Noord- en Zuid-Holland, Gederland en andere provincies; Lentis, Groningen /Drenthe /Friesland; Epos, Overijssel, GGZ Centraal, Noord-Holland, Utrecht, Flevoland, Overijssel & Gelderland, Zeeuwse Gronden, Zeeland, Reinier van Arkel, Nood-Brabant.

De aangesloten GGZ instellingen vertegenwoordigen meer dan 20.000 medewerkers en verlenen  zorg aan over de 150.000 cliënten. Het potentiële bereik van de Groene GGZ is dus erg groot.

Uiteindelijke doel Groene GGZ

> Natuur wordt weer benut als bron voor mentale (positieve) gezondheid voor zowel cliënten áls de familieleden áls de zorgprofessional. Hierdoor neemt het gezondheid en welzijn van deze betrokkenen toe.
> De gezondheid van de cliënten neemt met minimaal 1% toe, het ziekteverzuim onder professionals neemt met minimaal 1% af. Minimaal is bewust genoemd, want we verwachten veel meer rendement dan 1 %.
> De instellingen investeren via Groene GGZ in meer gezonde natuur. De biodiversiteit op het terrein neemt met 5% toe. Hiermee worden tevens resultaten behaald vanuit Green Deal Duurzame Zorg, inclusief een bijdragen aan klimaatdoelen.
> De buurt wordt uitgenodigd mee te helpen en mee te profiteren van de groene ontwikkelingen binnen Groene GGZ. Hierdoor neemt de sociale cohesie toe en neemt stigmatisering van cliënten af. Er komen aantoonbaar minder klachten uit de buurt.

Een groene voorlopers in de Groene GGZ streeft ernaar dat ..

> Natuur geïntegreerd is in de behandeling van 5 tot 10% van haar cliënten.

> Haar terrein zo wordt ingericht in dat cliënten, ervaringsdeskundigen, familieleden én medewerkers via de natuur op het terrein kunnen opladen en werken aan hun gezondheid. Instellingen die geen eigen terrein hebben hanteren deze principes in de buurt of op een ander terrein en investeren in verbetering van het groen op dat andere terrein of in de buurt.

> Er wordt geïnvesteerd in de bevordering van de biodiversiteit en duurzaamheid (klimaat) op haar terrein. De woonplaats voor insecten, planten en dieren op het terrein neemt met 5 % toe.

> Er wordt ingezet op ‘sociaal groen’. Zij investeert in verbinding tussen cliënten, familieleden en de wijk (buurt) via blauw/groen.  Bijvoorbeeld door samen met de buurtpoelen of bijvoorbeeld een moestuin aan te leggen of wandelroutes met vrijwilligers te organiseren. Ook een bredere kring van bedrijven en andere ‘streekholders’ kan hierbij worden betrokken. De aandacht voor biodiversiteit en klimaatuitdagingen en de bereidheid daarin te investeren neemt daardoor toe.

De lessen die een groene voorloper heeft geleerd worden gedeeld met andere zorginstellingen, waardoor er bij wordt gedragen aan een groen vliegwiel voor de gehele mentale gezondheidszorg in Nederland. Ook werkt een groene voorloper waar mogelijk mee aan onderzoek naar de effectiviteit van activiteiten in het kader van de Groene GGZ.

Zie video over Groene voorlopers in Limburg: De Groene GGZ Limburg – YouTube

In December 2022 heeft het Groene GGZ Partnerschap het initiatief “Het Groene Perspectief – van wachtlijst naar groene actie” gelanceerd. Het initiatief mag zich verheugen in grote steun en belangstelling en wordt in 2023 verder uitgewerkt door de Groene GGZ en een daarvoor in het leven geroepen projectgroep. Vanuit de Tweede Kamer (lid Lisa Westerveld) zijn er vragen gesteld over de Groene GGZ en het Groene Perspectief aan de Minister van Langdurige Zorg, Conny Helder, met als oogmerk een actieve betrokkenheid van het rijk te bewerkstellingen.

Meer informatie

Voor meer informatie, zie de Groene GGZ website en volg het Groene GGZ account op Linkedin.

Wilt u meer informatie over de mogelijkheid van deelname aan de Groene GGZ of wilt u het proces helpen met raad & daad en/of een financiële bijdrage, neem graag contact op via info@nfhfoundation.com, of neem contact op met IVN.